Pobieranie próbek autogazu do badań

fot. gazeo.plNajmniejsze z próbników do LPG mieszczą niewielką ilość (140 ml) paliwa, co pozwala na wykonanie podstawowych badań na miejscu w mobilnym laboratorium

Określa ona procedurę postępowania przy pobieraniu próbek nieschłodzonych, skroplonych gazów węglowodorowych (LPG) z odmierzacza na stacji paliw. Jeśli pojawiają się wątpliwości co do jakości, paliwo jest pobierane ze zbiorników magazynowych u dostawcy lub producenta.

Płynne LPG jest pobierane do specjalnych próbników. W zależności od tego jakim badaniom ma być poddawane paliwo gazowe, używa się różnej wielkości próbników. Najmniejsze o objętości 140 ml są używane do podstawowych badań autogazu, które mogą być wykonywane nawet na miejscu w mobilnym laboratorium, którym dysponuje, m.in. Instytut Paliw i Energii Odnawialnej. Większe próbniki o pojemności 2,3 l są używane najczęściej i pozwalają na określenie większości parametrów gazu wynikających z normy PN-EN 589. Większe próbniki o pojemności 3,6 l, tzw. galonowe są wykorzystywane do pobierania próbek gazu w celu określenia wartości pozostałości po odparowaniu, co wymaga większej ilości gazu.

Każdy próbnik jest wyposażony w dwa zawory i rurkę przelotową, umożliwiającą napełnienie w 80%.

fot. gazeo.plWyposażenie mobilnego laboratorium do badania paliw Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej pozwala na pobranie próbek paliw i wykonanie ich podstawowych badań

Próbniki (o pojemności powyżej 350 ml) podlegają dozorowi technicznemu i jako zbiorniki ciśnieniowe, muszą mieć wybitą datę następnego badania.

Przed pobraniem próbki linię przesyłową (przewód teflonowy w oplocie stalowym, nieprzepuszczalny dla pobieranego produktu i wytrzymujący ciśnienie podczas napełniania próbnika) i sam próbnik należy przepłukać pobieranym do analizy gazem, który jeśli warunki na to pozwalają może być wypuszczony do atmosfery. Są to bardzo niewielkie ilości porównywalne do tych, które ulatniają się w momencie odłączenia pistoletu od zaworu tankowania przy napełnianiu zbiornika samochodowego.

fot. gazeo.plNa wyposażeniu mobilnego laboratorium są również próbniki do pobierania LPG o większej pojemności. Uwagę zwraca metalowy stelaż pozwalający na ustawienie próbnika w pozycji roboczej oraz zabezpieczający armaturę przed uszkodzeniem

Następnie próbnik jest napełniany paliwem gazowym. Jego ilość nie może przekroczyć 80% pojemności geometrycznej próbnika (podobnie jak
w zbiornikach samochodowych), co wynika z właściwości paliwa, gaz musi mieć wolną przestrzeń do zwiększenia objętości w przypadku wzrostu temperatury otoczenia. Taki stopień napełnienia uzyskuje się z wykorzystując specjalną rurkę przelotową. Jeśli pojawia się w niej faza ciekła, próbnik jest napełniony w odpowiednim stopniu (80%).

W czasie kontroli pobiera się 2 próbki (podstawową i kontrolną). Po napełnieniu próbniki są sprawdzane pod kątem szczelności, plombowane są zawory próbników i próbka skroplonego gazu trafia do analizy w laboratorium. Jeśli badania próbki podstawowej wykażą nieprawidłowości w zakresie badanych parametrów informowany jest
o tym właściciel stacji. Jeśli ma on wątpliwości co do prawidłowości uzyskanych wyników, badaniu można poddać próbkę kontrolną. Badania takie są wykonywane oczywiście w innym laboratorium. Jednak jeśli wynik badań będzie taki sam właściciel stacji jest obciążany kosztami ich wykonania a sprawa jest kierowana do prokuratury na mocy ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, co jest zagrożone karą nawet do 1 mln zł lub pozbawieniem wolności do 5 lat.

fot. gazeo.plNajmniejszy z używanych próbników (140 ml) z linią przesyłową

Po każdym użyciu próbnik oraz linia przesyłowa (przewody doprowadzające do nich gaz) są w odpowiedni sposób płukane. Wykorzystuje się do tego celu aceton, później próbniki są płukane pentanem. Całość (linia przesyłowa i próbnik) są osuszane gazem obojętnym (azotem) a zbiornik zostaje wypełniony tym gazem, który pozostaje w nim do następnego badania. Próbniki wykorzystywane do poboru próbek ze zbiorników są napełniane propanem. Po wykonaniu tych czynności próbniki są przygotowane do wykonania następnego pobrania próbek do badań jakościowych.

Zasady bezpieczeństwa

Wyposażenie do pobierania próbek musi być elektrycznie uziemione lub połączone ze zbiornikiem LPG a miejsce pobierania wyposażone w sprzęt gaśniczy.

Pracownicy pobierający próbki gazu płynnego powinni być wyposażeni w środki ochrony osobistej w postaci okularów i rękawic ochronnych (możliwość powstania odmrożenia) oraz ubrania wykonane z tkanin antyelektrostatycznych. Niezbędne jest również przeszkolenie, m.in. w zakresie napełniania zbiorników ciśnieniowych, użytkowania próbników LPG, BHP w czasie pracy z LPG (napełnianie butli).