Historia LPG - śmigłowiec Mi-8TG

Mi-8 to zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Michaiła Mila śmigłowiec wielozadaniowy, którego prototyp wzniósł się w powietrze w 1961 r. Dotychczas wytworzono 12 tys. egzemplarzy tego typu śmigłowców i ich pochodnych (łącznie około 40 wersji), które są używane w 60 krajach świata.

fot. Национальный институт нефти и газаMi-8 TG - śmigłowiec w wersji zasilanej LPG. Widoczny zbiornik LPG oraz przewody paliwowe zasilające jednostkę napędową

Na bazie tej maszyny powstało wiele wersji cywilnych i wojskowych, także śmigłowiec morski Mi-14. Jedną z wersji rozwojowych tego śmigłowca był Mi-8TG. Maszyna była cywilną wersją śmigłowca, w której zastosowano silniki Klimow TV2-117TG (Mi-8 jest 2-silnikowym śmigłowcem) zasilane LPG. Dodatkowe zbiorniki zewnętrzne do magazynowania LPG zmniejszały udźwig tej wersji śmigłowca o 100-150 kg.

fot. Национальный институт нефти и газаPierwszy lot śmigłowca Mi-8TG zasilanego LPG odbył się 1 września 1987 r.

Śmigłowcowy silnik Klimow TV2-117TG to turbowałowa jednostka napędowa (turbina gazowa) o mocy 1700 KM, powstała w 1962 r. Silnik ten w różnych odmianach został wyprodukowany łącznie w 23 tys. egzemplarzy i uchodzi za najbardziej popularny na świecie napęd do helikopterów, który łącznie przepracował 100 mln godzin w powietrzu.

Wersja TV2-117TG to wielopaliwowy wariant silnika, przystosowany do pracy w niskich temperaturach otoczenia na gazie płynnym (LPG) i innych paliwach (benzynie i oleju napędowym).

Próby Mi-8TG z zasilaniem gazowym rozpoczęto w 1987 r. Pierwszego września tego roku odbył się pierwszy lot takiego śmigłowca, w którym jeden z silników był zasilany LPG. Śmigłowiec wykazywał znakomite właściwości i po wielu próbach, w połowie lat 90, przystąpiono do testów przedprodukcyjnej wersji maszyny.

Silniki mogły być zasilane LPG, a także paliwem lotniczym lub mieszaniną obu tych paliw w dowolnym stosunku. Jesienią 1995 r. śmigłowiec zaprezentowano na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w mieście Żukowski, około 40 km na południowy wschód od Moskwy, co przyciągnęło zainteresowanie specjalistów i mediów. Śmigłowiec Mi-8TG zdobył ponad 20 nagród i wyróżnień w Rosji i za granicą, a prasa okrzyknęła go nazwą "gazolot".

Charakterystyki "gazolota" okazały się praktycznie takie same jak przy zasilaniu tradycyjnym paliwem lotniczym, a w przypadku zmniejszonych temperatur otoczenia nawet lepsze. Badania nad zasilaniem silników śmigłowca Mi-8TG gazem płynnym zakończono około 2000 r.