Embargo na LPG. Czy będzie? Co dalej?

Oficjalnych informacji nie ma

Oficjalnych informacji na temat embarga na import rosyjskiego LPG, które ma być jednym z elementów XII pakietu sankcji nakładanych na Rosję przez Unię Europejską nie ma. Nie wiadomo zatem jak ma wyglądać embargo na LPG i kiedy zostanie wprowadzone. Nie są także określone żadne terminy przejściowe, które mają umożliwić firmom działającym w Polsce zastąpienie rosyjskich dostawców LPG na nierosyjskich.

gazeo.pl pyta Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Aby uściślić szczątkowe oficjalne informacje na temat możliwości wprowadzenia zakazu importu rosyjskiego LPG zwróciliśmy się z pytaniami dotyczącymi tego zagadnienia do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które wedle doniesień medialnych jest inicjatorem wprowadzenia sankcji na Rosję w postaci zakazu importu LPG do krajów Unii Europejskiej.

Stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie embarga na rosyjskie LPG

gazeo.pl.: Kiedy planowane jest wprowadzenie embarga na import LPG z Rosji?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska.: Obecnie (tj. zgodnie ze stanem na listopad 2023 r.) w Unii Europejskiej trwają prace przygotowawcze nad przepisami wprowadzającymi XII pakiet sankcji wobec Rosji obejmujący m.in. paliwo LPG. Przewiduje się, że przyjęcie XII pakietu nastąpi na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 14-15 grudnia 2023 r.    

Jak długi okres przejściowy jest przewidywany na dostosowanie firm do zmiany kierunku dostaw LPG do Polski?

Polska chce wprowadzenia okresu przejściowego na sankcje LPG. Zmieniona propozycja Komisji Europejskiej wspomina o dwunastu miesiącach. Jednak, dyskusje nad długością trwania okresu przejściowego na wprowadzenie embarga na LPG nadal trwają. Na obecnym etapie wciąż rozpatrywane są różne propozycje okresu karencyjnego: od trzech do dwunastu miesięcy.

Czy firmy są gotowe na zmianę kierunku importu LPG do Polski? Wiadomo, że nie zainwestują dużych pieniędzy (np. w budowę terminala, która dodatkowo jest rozciągnięta w czasie) na podstawie funkcjonującej od dawna w rzeczywistości medialnej mglistej informacji o możliwości wprowadzenia embarga. Ale czy firmy mogły podjąć jakieś inne działania, mniej ryzykowne finansowo, by do zakazu importu rosyjskiego LPG się przygotować?

Już od momentu wybuchu wojny w Ukrainie i wprowadzaniu (od połowy 2022 r.) kolejnych pakietów sankcyjnych, na arenie międzynarodowej dyskutowano o możliwościach rozszerzania sankcji na produkty importowane z Rosji, w tym na ropę i paliwa. Pomimo że w przepisach unijnych nie wprowadzono wtedy embarga na LPG, wiele firm na własną rękę odcięło się od importu LPG z Rosji. Polski konsument nie odczuł jednak tych zmian. Reorganizacja struktury kierunków dostaw na rynek polski nie przyczyniła się ani do znaczącego wzrostu cen na polskich stacjach paliw, ani też (pomimo rosnącej konsumpcji paliw, w tym LPG) – do ograniczenia importowanych wolumenów.

By krajowy konsument w jak najmniejszym stopniu odczuł zmiany na rynku paliw należy przyśpieszyć dywersyfikację kierunków dostaw do Polski i szukać nowych kontrahentów biznesowych. Natomiast, żeby umożliwić pozyskiwanie z innych kierunków znacznie wyższych niż obecnie wolumenów LPG, należy rozwijać i optymalizować rozwiązania logistyczne, dotyczące dostarczania gazu do Polski, zarówno drogą morską, jak i koleją. Firmy importujące i wykorzystujące LPG powinny podjąć działania na rzecz zwiększenia pojemności zbiorników magazynowych LPG.

Czy w związku z wprowadzeniem embarga istnieje jakiekolwiek ryzyko, że może zabraknąć LPG na rynku polskim? Takie opinie są ferowane w wielu publikacjach. Kierowcy 3,5 mln samochodów napędzanych LPG są straszeni, że będą musieli jeździć na benzynie. Czy jest ryzyko, że wprowadzenie embarga na import rosyjskiego LPG spowoduje, że inne paliwa zdrożeją? Z ust niektórych ekspertów branży paliwowej płyną opinie, że na skutek tego, że kierowcy aut z LPG (z uwagi na brak tego paliwa spowodowany embargiem na rosyjski gaz płynny) "przesiądą się" na benzynę. A to w konsekwencji spowoduje wzrost cen tego paliwa, a zwiększona jego konsumpcja spowoduje jego niedobory na rynku?

Należy mieć na uwadze, że udział LPG w strukturze zużycia paliw nie jest duży, a łańcuch dostaw benzyn na rynek jest dużo bardziej elastyczny. Obecny rynek autogazu pozostaje więc konkurencyjny. Przewidywana karencja pakietu sankcyjnego, trwająca nawet dwanaście miesięcy to wystarczający okres na znalezienie alternatywnych kierunków importu.

Czy wiadomo ile może kosztować LPG po zamknięciu jego importu z kierunku rosyjskiego?

Całkowita rezygnacja z rosyjskiego paliwa oraz zwiększenie dywersyfikacji kierunków dostaw wymaga kontraktowania LPG na zachodnim rynku, a także przebudowy łańcuchów logistycznych, z czym wiążą się też pewne inwestycje. Niemniej, ze względu na okres karencji oraz długotrwały charakter reorganizacji kierunków dostaw LPG do Polski, ewentualne zmiany cen na stacjach paliw nie powinny przybrać aż tak znaczących rozmiarów, jak obecnie przedstawiają to niektóre media.

Czy polski rynek ma jakieś rezerwy w zakresie LPG i na ile one mogą wystarczyć w przypadku ewentualnej zmniejszonej podaży tego paliwa po zamknięciu importu LPG z Rosji? Czy Rosja może nas ubiec i sama wprowadzić zakaz sprzedaży LPG do Polski? Jaki może mieć to wpływ na polski rynek?

Wariant, w którym Rosja pierwsza podejmuje decyzję o zaprzestaniu dostaw ropy, paliw czy gazu, w tym także LPG, był jednym z pierwszych rozpatrywanych po wybuchu wojny w Ukrainie. Rynek gazu LPG jest rynkiem rozproszonym, na którym decyzje o przetrzymywaniu dodatkowych, komercyjnych zapasów zależą od indywidualnych strategii przedsiębiorców. Warto nadmienić, że fizyczne przechowywanie LPG jest procesem kosztownym. Jeśli chodzi o zapasy obowiązkowe, utrzymywane w związku z obowiązkiem wynikającym z ustawy o zapasach, przedsiębiorcy wybierają alternatywną formę przechowywania paliwa w postaci benzyn silnikowych.

Jaka jest rola Grupy ORLEN w możliwości zaspokajania dostaw LPG na krajowy rynek? Czy terminal w Policach budowany na potrzeby zakładu Grupy Azoty Polyolefins i zapowiadana przez Orlen jego rozbudowa mająca na celu zwiększenie zdolności importowych gazu płynnego oraz większej dywersyfikacji kierunków jego dostaw może zrekompensować brak importu rosyjskiego LPG? Jeśli tak to w jakim stopniu i kiedy taka rozbudowa mogłaby nastąpić?

Do tej pory ORLEN zaspokajał swoje potrzeby wynikające z popytu na gaz płynny, nie pośrednicząc w sprzedaży tego paliwa innym podmiotom rynkowym. Koncern posiada również pewne rezerwy w zakresie produkcji dodatkowych ilości LPG. Kwestia ich wykorzystania lub wykorzystania nowych inwestycji, kierunków dostaw, w tym wspomnianego terminala, w celu zwiększenia dostaw na rynek, należy już do indywidualnej decyzji koncernu. O szczegóły należy więc pytać bezpośrednio firmę.

gazeo.pl pyta Grupę ORLEN

W temacie możliwego do wprowadzenia zakazu importu rosyjskiego zwróciliśmy się także do Grupy ORLEN, która jest jednym z dostawców LPG na polski rynek, kierując do jej biura prasowego pytania w tym zakresie.

Jaka jest rola Grupy ORLEN w możliwości zaspokajania dostaw LPG na krajowy rynek? Czy koncern może zrekompensować brak dostaw rosyjskiego LPG w wyniku wprowadzenia embarga?

Zespół prasowy ORLEN S.A.: Udział Grupy ORLEN w krajowym rynku LPG wynosi 30%. LPG sprzedawane przez koncern pochodzi z produkcji w rafineriach Grupy ORLEN w Polsce i na Litwie (około 45%) oraz własnego importu z krajów Europy Zachodniej i Północnej (około 40%). Pozostała część oferowanego paliwa jest kupowana od innych firm w Polsce. Zakupy te wynikają z konieczności bieżącego bilansowania zmienności produkcji własnej i popytu na LPG.

Czy terminal w Policach budowany na potrzeby zakładu Grupy Azoty Polyolefins i zapowiadana przez Orlen jego rozbudowa mająca na celu zwiększenie zdolności importowych gazu płynnego oraz większej dywersyfikacji kierunków jego dostaw może zrekompensować brak importu rosyjskiego LPG? Jeśli tak, to w jakim stopniu i kiedy taka rozbudowa mogłaby nastąpić?

fot. ORLEN PaliwaMorski terminal LPG ORLEN Paliwa w Szczecinie

Koncern prowadzi działania, których celem jest zwiększenie możliwości importowych LPG i dalsza dywersyfikacja źródeł jego pozyskania. Obecnie prowadzona jest rozbudowa należącego do Grupy ORLEN terminalu gazu płynnego w Szczecinie, która zwiększy możliwości odbioru LPG w tej instalacji o 150 tys. ton – do 400 tys. ton LPG rocznie. Analizowane jest również ewentualne przystąpienie do projektu polegającego na rozbudowie portu w Policach. Obecnie przygotowywana jest koncepcja programowo-przestrzenna rozbudowy portu, która zostanie przedstawiona w najbliższych miesiącach. Na tym etapie jest za wcześnie, aby mówić o szczegółach tego projektu, ani o ewentualnym zaangażowaniu koncernu.

Podsumowanie

Z powyższych wypowiedzi Ministerstwa i deklaracji Grupy ORLEN wynika, że embargo na import rosyjskiego LPG najprawdopodobniej będzie wprowadzone a firmy zajmujące się importem tego paliwa mogły się do tej decyzji przygotowywać już od pierwszego dnia napaści Rosji na Ukrainę.

GASPOL był pierwszy

Tak uczynił GASPOL, który już w marcu 2022 r., o czym pisaliśmy w artykule "GASPOL rezygnuje z rosyjskiego LPG", zaprzestał importu LPG z Rosji.

Kluczowe mogą okazać się decyzje Grupy ORLEN

Wydaje się, że wspomniane działania Grupy ORLEN mogą być dużym wsparciem dla stabilizacji rynku LPG po wprowadzeniu embarga.

Z pewnością ewentualny brak rosyjskiego LPG na polskim rynku będzie w jakiś sposób odczuwalny ale mówienie o zagładzie branży i straszenie kierowców drogim i niedostępnym autogazem jest szukaniem taniej sensacji.

Bierzcie zatem poprawkę na publikacje dotyczące embarga na LPG pojawiające się w mediach mainstreamowych i nie ulegajcie panice, nic nadzwyczajnego się nie wydarzy a nasi przedsiębiorcy na pewno dadzą sobie radę, jak zawsze. Mamy przecież wolny rynek, który naszej branży zawsze sprzyjał.