IV Generacja - Sekwencyjny wtrysk gazu

Działanie tego rodzaju systemów jest bardzo zbliżone do benzynowych układów wtryskowych, a do ich sterowania wykorzystuje się jedynie sygnały sterujące wtryskiwaczami benzyny.

Instalacja sekwencyjnego wtrysku gazu (IV generacji) składa się z następujących elementów (schemat 5):

Zawór tankowania (1)
Montowany w tylnej części pojazdu, najczęściej w zderzaku lub pod nim, przy wlewie benzyny lub w tylnym błotniku. Zapewnia bezpieczne połączenie z pistoletem na stacji tankowania i napełnienie zbiornika gazem. W codziennej eksploatacji jest zabezpieczony za pomocą wkręcanego korka lub odchylanej klapki. Łącznie z wielozaworem wchodzi w skład osprzętu zbiornika.

Zbiornik gazu (2)
Magazynuje ciekłą mieszaninę propanu i butanu pod ciśnieniem. W zależności od zastosowanego osprzętu, rozróżniamy dwa typy zbiorników: przystosowane do montażu wielozaworu lub wyposażone w płytę armaturową. Mogą one mieć różny kształt. Najczęściej stosuje się zbiorniki toroidalne, montowane we wnęce koła zapasowego lub walcowe, umieszczane w przestrzeni bagażnika.

Wielozawór (3)
Zespół zaworów zintegrowanych w jednym urządzeniu, montowanym na specjalnym kołnierzu w zbiorniku, stanowiący wraz z zaworem tankowania osprzęt zbiornika (typu włoskiego). Zapewnia prawidłowe i bezpieczne funkcjonowanie zbiornika oraz instalacji, m. in.: zatankowanie odpowiedniej ilości gazu, otwieranie i zamykanie wypływu gazu ze zbiornika, kiedy jest to wymagane, jego ochronę w sytuacjach awaryjnych (nadmierny wzrost ciśnienia, rozszczelnienie), możliwość serwisowania instalacji. Spotyka się również inny rodzaj osprzętu zbiornika (typ holenderski). Spełnia on te same funkcje, co wielozawór, każdy zawór jest jednak osobnym elementem montowanym na płycie armaturowej, stanowiącej część zbiornika.


Elektrozawór gazowy (4)
Montowany w komorze silnikowej, otwiera i zamyka przepływ gazu do reduktora-parownika. W elektrozaworze gazowym znajduje się również wymienny filtr ciekłego gazu, który zabezpiecza kolejne elementy układu przed zanieczyszczeniami zawartymi w LPG.

Reduktor-parownik (5)
Montowany w komorze silnikowej, odpowiada za zmianę stanu skupienia propanu-butanu z ciekłego na gazowy (w tym celu jest ogrzewany przez ciecz z układu chłodzenia silnika) oraz zredukowanie ciśnienia do wartości odpowiedniej do zasilania silnika. Reduktory występują jako niezależne elementy lub są zintegrowane z opisanym wcześniej elektrozaworem gazowym. W instalacjach IV generacji stosowane są reduktory elektroniczne, wyposażone w czujnik temperatury cieczy chłodzącej.

Filtr fazy gazowej (6)
Umieszczony na przewodzie (B) pomiędzy reduktorem (5) a listwą wtryskiwaczy (7), zapewnia dodatkowe oczyszczanie paliwa w fazie gazowej, które trafi do wtryskiwaczy.

Listwa wtryskiwaczy z czujnikami temperatury i ciśnienia gazu (7)
Może być zespolona (kilka wtryskiwaczy w jednym module) lub złożona z pojedynczych wtryskiwaczy. Ich zadaniem jest dostarczanie do silnika odpowiedniej do aktualnego zapotrzebowania dawki paliwa. Czujniki temperatury i ciśnienia gazu służą do jej korygowania, mogą również stanowić niezależne podzespoły.

Sterownik elektroniczny (10)
Przetwarza sygnały służące do uruchamiania wtryskiwaczy benzynowych (generowane przez sterownik benzynowy), uwzględniając własności paliwa gazowego oraz sygnały z czujników temperatury i ciśnienia gazu w listwie wtryskiwaczy (7). W ten sposób przetworzone impulsy sterują otwieraniem poszczególnych wtryskiwaczy gazowych. Sterownik jest zintegrowany z emulatorem wtryskiwaczy, który podaje sygnały do centrali benzynowej, dzięki czemu nie koduje ona błędów wynikających z odłączenia wtryskiwaczy benzynowych. Odpowiada również za moment przełączenia na zasilanie gazowe. Jest ono możliwe po osiągnięciu zadanych wartości temperatury cieczy chłodzącej i prędkości obrotowej oraz często też czasu od uruchomienia silnika. Sterownik przełącza silnik z pracy na gazie na zasilanie benzyną w momencie wyczerpania zapasu gazu w zbiorniku, wykorzystując sygnał ciśnienia z czujnika w listwie wtryskiwaczy gazowych.

Przełącznik rodzaju zasilania (8)
Dwupozycyjny (benzyna-gaz), montowany w kabinie kierowcy, służy do przełączania rodzaju zasilania silnika z benzyny na gaz i odwrotnie, co jest sygnalizowane zaświeceniem odpowiedniej diody. Steruje pracą instalacji poprzez otwieranie i zamykanie elektrozaworu gazowego oraz wyłączanie i włączanie zasilania wtryskiwaczy benzynowych.