Flota na LPG - czy warto?

gazeo.plCeny paliw (koniec sierpnia 2011 r.)

Doniesienia prasowe na temat zmniejszenia cen benzyny i oleju napędowego o kilka groszy są marnym pocieszeniem dla właścicieli samochodów. Dla zarządzających flotami, liczącymi czasami nawet kilkaset samochodów obniżka także nie wiąże się z radykalnym zmniejszeniem kosztów eksploatacji. Dla floty liczącej, powiedzmy 200 samochodów napędzanych silnikami Diesla o średnim zużyciu paliwa na poziomie 9 l/100 km, z których każdy w miesiącu przejeżdża 2500 km, miesięczne koszty eksploatacji, przy spadku ceny oleju napędowego o 4 gr na litrze, obniżą się o 1800 zł (dla całej floty). Czy jest to kwota istotna z punktu widzenia firmy? Pewnie tak, ale prawdziwe oszczędzanie zaczyna się dopiero po wprowadzeniu do floty samochodów zasilanych LPG.

Autogaz oferuje największe możliwości w obniżeniu kosztów eksploatacji związanych z paliwem. Niektórzy, nie zgadzając się z tym twierdzeniem wskazują na inne nośniki energii, np. CNG, jeszcze inni wychwalają napędy elektryczne, czy spalinowo-elektryczne (hybrydowe). Jednak biorąc pod uwagę polskie realia poruszanie się samochodem napędzanym gazem ziemnym jest mocno ograniczone z uwagi na słabo rozwiniętą sieć stacji, która obejmuje tylko 32 obiekty. Uzasadnienie mają floty eksploatujące, np. autobusy zasilane gazem ziemnym używane w przedsiębiorstwach obsługujących transport publiczny w miastach, w których znajdują się stacje CNG. Samochody elektryczne są także zdecydowanie zbyt mało mobilne z uwagi na całkowity brak infrastruktury do ładowania akumulatorów. O poruszaniu się nimi na terenie kraju można w ogóle zapomnieć, ponieważ parametry akumulatorów trakcyjnych nie pozwalają na pokonanie więcej niż 100 km. Samochody hybrydowe, dzięki niewielkiemu zużyciu paliwa mogą przyczyniać się do obniżenia kosztów eksploatacji floty. Jednak należy pamiętać, że największe oszczędności generują w trakcie eksploatacji w mieście. Ponadto koszty ich zakupu są znacznie wyższe niż samochodów napędzanych konwencjonalnie. To samo dotyczy także pojazdów zasilanych gazem ziemnym oraz elektrycznych.

Dlatego, naszym zdaniem, jedynym rozsądnym rozwiązaniem pozwalającym na poruszanie się bez żadnych przeszkód na terenie całego kraju jest zastosowanie zasilania z wykorzystaniem LPG. Dlaczego? Ponieważ można ograniczyć koszty związane z paliwem, które jak wiadomo wpływają w największym stopniu na koszty eksploatacji samochodu, nawet o połowę, a sieć stacji tankowania jest znakomicie rozwinięta i obejmuje blisko 6 tys. obiektów.

gazeo.plJeden z przykładów fabrycznych samochodów z instalacją gazową - Kia Picanto LPG ma szansę na duże powodzenie na rynku niewielkich pojazdów flotowych. Zaletą zastosowanej tutaj fabrycznej instalacji gazowej jest zamontowanie zbiornika gazu w przestrzeni podwozia, dzięki czemu przestrzeń bagażowa nie jest ograniczana obecnością koła zapasowego, które spoczywa w swej wnęce

Dlaczego LPG?

Najważniejszym czynnikiem zastosowania LPG do napędu samochodów flotowych są oczywiście względy ekonomiczne. Trzeba jednak pamiętać, że idą one w parze z niższą emisją szkodliwych składników spalin. Średnio przyjmuje się, że emisja tlenku węgla spada o 60%, w przypadku węglowodorów i tlenków azotu można uzyskać redukcję emisji o połowę, a emisja dwutlenku węgla zmniejsza się o 10%. Może to być dodatkowy argument dla firm, które w szczególny sposób podkreślają swój swój stosunek do środowiska naturalnego, czy też oferują ekologiczne produkty.

Mity

Polemika z osobami głoszącymi opinie, że „gaz śmierdzi”, „nadaje się do celów grzewczych” a „samochodami z instalacjami gazowymi jeżdżą wyłącznie biedacy, których nie stać na benzynę” nie ma najmniejszego sensu. Każda rozsądnie myśląca osoba zarządzająca flotą, słysząc tak skrajne opinie spróbuje je przynajmniej zweryfikować, choćby oddając się dalszej lekturze tego tekstu.

Fakty

LPG jest takim samym nośnikiem energii jak każde inne paliwo i może z powodzeniem być używane do zasilania silników spalinowych, charakteryzując się przy tym kilkoma pozytywnymi właściwościami. Przede wszystkim ma wyższą (w stosunku do benzyny) liczbę oktanową, charakteryzującą odporność paliwa na spalanie stukowe. LPG jest podawany do komór spalania w postaci gazowej, dzięki czemu nie występuje ryzyko rozrzedzenia oleju silnikowego (jak w przypadku paliw płynnych), a film olejowy w czasie pracy silnika dochodzącego do stanu równowagi cieplnej na gazie nie ulega zmywaniu (nie dochodzi do zwiększonego zużycia gładzi cylindrowych w tym okresie). Dodatkową korzyścią wynikającą ze stanu gazowego paliwa jest lepsze mieszanie się LPG z powietrzem. Powstająca w ten sposób mieszanka paliwowo-powietrzna jest bardziej jednorodna (lepiej się spala). Istotnym dla kierowcy, użytkownika parametrem jest zwiększenie elastyczności silnika zasilanego LPG, czemu sprzyja nieco przewlekły proces spalania mieszanki gazowo-powietrznej z niższym maksymalnym ciśnieniem spalania. Dzięki temu układ korbowo-tłokowy silnika podlega mniejszym obciążeniom. W związku z przewlekłością procesu spalania (gaz spala się wolniej niż benzyna) niektórzy z przeciwników zasilania gazowego silników podnoszą argument większego obciążenia cieplnego, szczególnie głowicy. Faktycznie gaz spala się z nieco większą temperaturą, jednak układy chłodzenia większości silników doskonale sobie z tym radzą. W niektórych modelach samochodów może to jednak powodować powodować zwiększone zużycie gniazd zaworowych, co wynika z zastosowania materiałów o niższej wytrzymałości (mechanicznej i termicznej).

Dostępność serwisu

Floty dysponują z reguły nowymi pojazdami, które są eksploatowane w cyklu 7-letnim wynikającym z okresu leasingowania i pozostają pod opieką autoryzowanych serwisów danej marki. Dzięki temu zarządzający flotą mogą spać spokojnie, samochody podlegają obsłudze w sieci autoryzowanych stacji obsługi. Co zrobić jeśli awarii ulegnie instalacja gazowa?

gazeo.plTen samochód (zasilany autogazem Mercedes Sprinter LGT) ma szansę na podbój rynku flotowego, dzięki odpowiedniej kalkulacji ceny, która jest identyczna jak w przypadku dieslowskiego odpowiednika

Obecnie już kilka marek samochodów na polskim rynku oferuje pojazdy fabrycznie wyposażone w instalacje gazowe. Są one montowane w serwisach zaraz po zakupie samochodów lub jako gotowe pojazdy wyposażone w systemy zasilania gazowego są dostarczane wprost z zakładów produkcyjnych. Jedne i drugie w niczym nie ustępują napędzanym innymi paliwami, a co najważniejsze podlegają pełnej ochronie gwarancyjnej producenta pojazdu. Bez względu na czas i miejsce adaptacji na zasilanie gazowe, zarówno w okresie gwarancji jak i po jej zakończeniu samochód może być naprawiany w autoryzowanym serwisie danej marki samochodu. Jest to bardzo ważne, ponieważ pojazdy flotowe poruszają się często na terenie całego kraju, a przy wykonywanych z reguły dużych przebiegach pojawiają się w serwisach dosyć często, choćby z uwagi na wykonanie obsługi.

Dobry dostęp do serwisu nie jest tylko domeną samochodów z instalacjami fabrycznymi. Coraz więcej firm, dostawców systemów zasilania gazowego, tworzy własne sieci stacji serwisowych, w których obsługa odbywa się na zasadach takich jak w autoryzowanych stacjach obsługi samochodów, bez względu na to w jakim warsztacie sieci został wykonany montaż gazowego układu zasilania.

gazeo.plJakość autogazu na stacjach zajmujących się wyłącznie jego sprzedażą nie odbiega od oferowanego na obiektach koncernowych. Niektóre z firm dysponujące takimi obiektami tworzą lokalne sieci sprzedaży LPG, a rabaty dla stałych klientów przyciągają kolejnych użytkowników

Stereotypy

Większość pojawiających się w kręgach ludzi związanych z branżą flotową opinii na temat zasilania gazowego wynika z zamierzchłej przeszłości, kiedy używano zupełnie innych instalacji gazowych. Stosowane w nich proste rozwiązania nie były tak precyzyjne jak stosowane w obecnie montowanych instalacjach gazowych, stąd mogły powodować pewne niedogodności. Jednak przy terminowo wykonywanych obsługach, które są swego rodzaju prewencją i pozwalają na wczesne wykrywanie pierwszych symptomów niedomagań, nawet samochody z prostymi układami zasilania gazem wykonują duże przebiegi bez najmniejszego problemu.

gazeo.plNajpopularniejszym miejscem, w którym montuje się zbiornik LPG (nie tylko w samochodach flotowych) jest wnęka koła zapasowego

Jakość paliwa

Właściwości paliwa gazowego są regulowane przez stosowne normy, a LPG wykorzystywane jako paliwo silnikowe objęto systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw, co znacząco poprawiło jakość autogazu, doprowadzając do obecnego stanu, kiedy jest on paliwem wykazującym najmniejszy odsetek nieprawidłowości. Bez wątpienia ma to również przełożenie na zmniejszoną awaryjność gazowych systemów zasilania.

Stosowane powszechnie w dużych flotach samochodowych karty paliwowe pozwalają na proste rozliczenia kosztów eksploatacji związanych z paliwem. Karty takie są obsługiwane przez duże koncerny paliwowe, co jest dodatkową gwarancją odpowiedniej jakości LPG.

gazeo.plSieć warsztatów zajmujących się serwisowaniem instalacji gazowych jest bardzo rozbudowana

Mankamenty

Jedynym logicznym argumentem przeciwko zasilaniu gazem pozostaje ograniczenie przestrzeni bagażowej samochodu przez zbiornik LPG. Jednak w tym względzie także daje się wiele zdziałać. Zamontowanie zbiornika toroidalnego i zastosowanie zestawu do naprawy ogumienia rozwiązuje ten problem, choć dla niektórych, chcących mieć koło zapasowe „na pokładzie”, nie do końca.

Zwiększone koszty obsługi

Dla pewnej grupy użytkowników argument większych kosztów stanowi istotę bycia na „nie” dla autogazu. Jak się jednak okazuje koszty te nie są aż tak duże jakby się mogło wydawać, ponadto rozkładają się w dość długim czasie, a uzyskiwane z eksploatacji samochodu na LPG bieżące oszczędności z nawiązką je rekompensują.

Orlen GazJak widać stosunek cen autogazu i benzyny bywał znacznie lepszy

Badania techniczne

To także jeden z koronnych argumentów przeciwników autogazu. Z uwagi na zastosowanie gazowego układu zasilania samochód zasilany gazem musi być poddawany badaniu technicznemu (przegląd rejestracyjny) co rok, pomimo że pierwszy przegląd w nowym samochodzie (bez instalacji gazowej) trzeba wykonać po trzech latach, następny po dwóch i dopiero po 5 latach badania techniczne odbywają się w cyklu corocznym. Oznacza to, że samochód napędzany gazem w ciągu 5 lat eksploatacji zostanie poddany pięciu badaniom technicznym w cenie 161 zł (łącznie 805 zł) podczas gdy samochód napędzany klasycznie (silnikiem Diesla lub benzynowym) w tym samym okresie odbędzie 2 takie badania po 98 zł każde (łącznie 196 zł).

gazeo.plTakiego rozwiązania raczej dla flot nie polecamy, choć pewnie byłoby jeszcze taniej niż z wykorzystaniem LPG

Serwis

Samochód z silnikiem zasilanym gazem nie wymaga dodatkowych czynności obsługowych, chyba, że w układzie rozrządu zastosowano ręcznie regulowane luzy zaworowe. W przypadku zasilania gazowego z reguły zaleca się częstszą ich kontrolę, co podnosi nieco koszty obsługi. Trudno określić tutaj konkretne kwoty, bo czasami operacja ta kończy się jedynie kontrolą luzu, bez konieczności regulacji i często związanej z nią wymiany elementów regulacyjnych (płytek). Należy przyjąć, że może być to wydatek większy w stosunku do silnika zasilanego wyłącznie benzyną o około 200 do 300 zł (robocizna, płytki regulacyjne, uszczelka pokrywy zaworów).

Zmniejszone koszty eksploatacji

Wykorzystując wcześniejsze dane czyli flotę 200 samochodów z silnikami Diesla o średnim zużyciu paliwa 9 l/100 km, których miesięczny przebieg wynosi 2500 km, miesięczne koszty eksploatacji, przy cenie ON (4,93 zł) wynoszą 1109,25 zł. W przypadku samochodów napędzanych silnikami zasilanymi LPG, przy jego cenie 2,41 zł, miesięczne koszty związane z paliwem dla pojedynczego samochodu wynoszą 662,75 zł. Różnica w kosztach paliwa wynosi zatem ponad 446 zł na jeden samochód, czyli z nawiązką odrabiamy zwiększone o regulację zaworów koszty pierwszej obsługi lub koszty badań technicznych w ciągu blisko 3 lat. Mnożąc oszczędność przez 200 samochodów otrzymujemy kwotę 89300 zł miesięcznie.

Podsumowanie

W kontekście przedstawionych argumentów, nasza odpowiedź na postawione w tytule pytanie brzmi: warto, jak najbardziej, co ilustrują w.w. liczby.

Firmy, które zdecydowały się na zastosowanie autogazu w swych pojazdach notują poważne oszczędności, co pozwala im na szybszą rozbudowę floty pojazdów lub jej wcześniejszą wymianę.

Ponadto dzięki obniżeniu kosztów eksploatacji mogą efektywniej rywalizować z konkurencją.

W kilku najbliższych tekstach przybliżymy specyfikę pracy kilku dużych flot samochodowych, w których stosuje się LPG.