fot. Stellantis Rozwój rynku kamperów i przyczep kempingowych paradoksalnie przyspieszył w czasach pandemii koronawirusa. Wzrost zainteresowania kamperami przewidywało wielu analityków, jednak nadal wiele brakuje nam do europejskich potęg, takich jak Szwecja (1 kamper na 34 mieszkańców), Niderlandy (1 na 36 mieszkańców), Francja czy Niemcy. Możliwość swobodnego podróżowania własnym domem na kołach jest interesującą alternatywą w obliczu zamknięcia hoteli i innych miejsc noclegowych.
Szacuje się, że w Polsce jest już ponad 2 tys. kamperów i kilka tysięcy przyczep kempingowych (niestety dokładne dane są trudne do przywołania za względu na fakt, iż nikt ich nie gromadzi. O dynamicznie rozwijającym się rynku karawaningu świadczą następujące liczby. W okresie od stycznia do sierpnia 2020 r. zarejestrowano w Polsce 708 kamperów. Taka liczba rejestracji oznacza wzrost rok do roku aż o 24,4%. Ekstrapolując tę dynamikę na cały 2020 r. można przyjąć liczbę około 1000 zarejestrowanych kamperów w 2020 r. Warto dodać, że w ciągu 8 miesięcy 2020 r. Polacy zakupili więcej kamperów niż w całym 2019 r. Wtedy były to 662 auta tego typu (https://www.caravanssalon.pl/pl/aktualnosci//rekordowy-rok-na-rynku-kamperow-w-polsce).
Również rynek używanych samochodów turystycznych przeżywa hossę. W pierwszych 8 miesiącach 2020 r. przywieziono z zagranicy 1 157 kamperów, co w porównaniu z analogicznym okresem 2019 r. oznacza wzrost o 23,3% (https://www.caravanssalon.pl/pl/aktualnosci//rekordowy-rok-na-rynku-kamperow-w-polsce). Szacuje się, że biorąc pod uwagę nowe kampery i przyczepy, Polacy średnio kupują rocznie około 100 pojazdów oraz około 300 przyczep.
fot. Stellantis Fiat Ducato kamperEuropejscy producenci przyczep kempingowych i kamperów zobowiązani są do montowania w swoich pojazdach instalacji gazowych zgodnie z europejską normą EN 1949, której najnowsza aktualizacja pochodzi z 2011 r. Norma ta zobowiązuje wszystkich producentów pojazdów rekreacyjnych do konstruowania i wyposażenia pojazdów w gwarantujące bezpieczeństwo instalacje gazowe od samego początku użytkowania. Stawiane wymagania są precyzyjnie i określają jednolite standardy na terenie całej Europy.
Przepisy wynikające z normy powinny zostać włączone do przepisów krajowych poszczególnych państw członkowskich UE. W niektórych państwach europejskich nie znalazło to żadnego odzewu i np. regularna kontrola szczelności i funkcjonowania nie została uwzględniona w obowiązujących przepisach. Użytkownicy kamperów, wczasowicze podróżujący po całej Europie mają zatem ogromne problemy ze zrozumieniem różnorodności zasad i przepisów wykonawczych w tym zakresie.
Na terenie Niemiec obowiązuje przykładowo karta robocza G607, która precyzyjnie reguluje wymagania dotyczące elementów i funkcjonowania instalacji gazowej w oparciu o normę EN 1949. Istnieje tam obowiązek przeprowadzania co dwa lata kontroli szczelności i funkcjonowania zarówno w starych, jak i nowych pojazdach. Kontrolę taką przeprowadzić może jedynie osoba uprawniona! Badana jest szczelność oraz prawidłowe funkcjonowanie instalacji.
Od 2003 r. istnieje też obowiązek wymiany węży i reduktorów po dziesięciu latach ich użytkowania (data produkcji wybita jest zarówno na tabliczce identyfikacyjnej reduktora, jak i na wężu). Po przeprowadzonym badaniu w pojeździe, w schowku na butle zostaje przyklejona pomarańczowa (50 mbar), względnie żółta plakietka (30 mbar) z widniejącą datą przeprowadzonego badania. Równocześnie istnieje obowiązek prowadzenia "zeszytu kontroli". Dokument ten musi znajdować się w samochodzie w przypadku kontroli. Jest to o tyle ważne, że stwierdzone podczas badania braki odnotowywane są właśnie w tym dokumencie. Ponowne badanie w przypadku wad musi być przeprowadzone w przeciągu miesiąca od daty ostatniego wpisu. Przy wjeździe na niemiecki kemping kontrolowane są plakietka oraz "zeszyt kontroli".
W niniejszej normie opisane są wspólne europejskie wymogi dotyczące instalacji gazu płynnego w przyczepach i kamperach.
ZASADNICZE WYMAGANIA TO:
fot. Stellantis Fiat Ducato kamperOGRZEWANIE PODCZAS JAZDY
Do eksploatacji urządzeń gazowych podczas jazdy są wymagane specjalne zabezpieczenia, które w razie wypadku zapobiegną wyciekowi gazu płynnego. Wymóg ten został określony w Dyrektywie 2006/119/WE.
EN 16129 ZAŁĄCZNIK D – NORMA DLA REDUKTORÓW I AUTOMATYCZNYCH PRZEŁĄCZNIKÓW
Istotne punkty w tej normie:
W wielu innych krajach Europy Zachodniej wymagane są podobne badania i są one wzajemnie uznawane, jeżeli przeprowadzone są zgodnie z obowiązującymi przepisami i odpowiednio udokumentowane. Nie ma więc konieczności przeprowadzania ich oddzielnie w każdym kraju.
Istnieje ogromna liczba ważnych kwestii, które należy uwzględnić w momencie doboru osprzętu. Obok normy EN 1949 istnieją dalsze przepisy jak np. europejskie wytyczne dotyczące ogrzewania podczas jazdy (2006/119/WE). Jeśli chce się używać ogrzewania podczas jazdy, to pojazd musi być wyposażony w specjalne urządzenia zabezpieczające, odcinające dopływ gazu w momencie wypadku.
Mechaniczny czujnik zderzenia (CS) firmy GOK, spełnia te wymogi i uniemożliwia wyciek gazu w momencie wypadku. Dzięki połączeniu dwóch zabezpieczeń, a mianowicie zabezpieczenia w przypadku pęknięcie węża (SBS) znajdującego się na wężu, podłączonym bezpośrednio do butli i mechanicznego czujnika zderzenia (CS) będącego częścią reduktora i zabezpieczającego przewody instalacji gazowej podczas zderzenia, instalacja gazu płynnego znajduje się pod stałą kontrolą.
fot. POGP/GOK Mechaniczny czujnik zderzenia GOKZainstalowany reduktor musi odpowiadać normie EN 16129 załącznik D, która określa między innymi, że ciśnienie robocze dla reduktora i urządzeń odbiorczych, zainstalowanych w pojazdach rekreacyjnych wynosi 30 mbar, a maksymalna wydajność reduktora to 1,5 kg/h. W przypadku większego, długotrwałego zapotrzebowania, możliwe jest zgodnie z EN 116129 załącznik D zainstalowanie instalacji butlowej z automatycznym przełącznikiem (systemu dwóch bu-li pracujących na zmianę). Zapobiega to ryzyku braku gazu zwłaszcza podczas konieczności ogrzewania w nocy.
Gaz może być zmagazynowany albo w zbiorniku stałym lub w butlach. Butle różnią się nie tylko pojemnością, ale zależnie od kraju w którym są produkowane/oferowane, posiadają różnorodne przyłącza (nawet przy tej samej nominalnej pojemności). W podróży po różnych krajach może się okazać, że posiadanej butli ani nie można wymienić na pełną, ani też nie uda się jej napełnić. Tak jest na przykład we Francji, gdzie nie ma ani możliwości napełnienia ani wymiany zagranicznych butli. Butle we Francji należy zakupić i można ich używać jedynie po zastosowaniu odpowiedniego zestawu przyłączeniowego Euro lub odpowiedniego reduktora.
Z kolei we Włoszech i w Polsce wymiana lub napełnienie butli nie stanowią żadnego problemu. Jednakże nawet wtedy, gdy wymiana butli nie stanowi problemu, to nierzadko pojawia się kolejny dylemat - przyłączenia reduktora do butli - gdyż reduktor lub wąż nie zawsze pasują do zaworu nowej butli. Istnieją dwie możliwości - można np. stosować adaptery albo węże z odpowiednimi przyłączami.
Używając adapterów podłączenie butli zakupionej za granicą do reduktora lub węża polskiego "pochodzenia" jest bardzo łatwe. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe - nie zaleca się go jako stałe połączenie pomiędzy zaworem butli i przyłączem reduktora. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się wybór innego, technicznie korzystniejszego rozwiązania.
fot. POGP/GOK Różny rodzaje reduktorów LPG w kamperach (mocowany na butli i mocowany na ścianie)Wielu producentów wyposaża pojazdy turystyczne w reduktory przeznaczone do montażu na ścianie. Ma to dwie zalety. Po pierwsze połączenie z rurociągiem ma miejsce bezpośrednio na reduktorze umocowanym w stały sposób na ścianie. Po drugie pomiędzy zaworem butli a reduktorem umieszczony jest wąż, posiadający z jednej strony przyłącze pasujące do zaworu butli, a z drugiej strony standardowe w całej Europie przyłącze (M 20 x 1,5) pasujące do reduktora "ściennego". Takie rozwiązanie - butla - wąż - reduktor montowany na ścianie zmniejsza nie tylko ryzyko nieszczelności (mniejsza liczba połączeń w porównaniu z rozwiązaniem z adapterem), ale także umożliwia stałe i bezpieczne podłączenie butli gazowej.
W związku z tym dla osób, które podróżują wyłącznie na terenie własnego kraju i zawsze używają butli z tym samym przyłączem, idealnym rozwiązaniem może być reduktor zamontowany bezpośrednio na butli. Dla osób podróżujących po różnych krajach europejskich odpowiedniejszy jest reduktor zamontowany na ścianie i komplet węży wysokociśnieniowych z odpowiednimi przyłączami pasującymi do butli typowych dla danego kraju. Standardem są węże o długości 450 mm. W przypadku pojazdów posiadających platformę do wysuwania butli, stosuje się węże o długości 750 mm.
Reasumując można stwierdzić, że wiele firm z szeroko rozumianej branży LPG aktywnie współpracuje z producentami kamperów czy przyczep kempingowych. Jako przykład może posłużyć firma GOK (członek POGP), która oprócz oferowania szeregu produktów do instalacji gazowych w kamperach oferuje np. klucz EuroTool, dzięki któremu nie jest konieczne używanie kleszczy, a nakrętka reduktora nie zostanie uszkodzona. EuroTool przeznaczony jest do wszystkich europejskich przyłączy butlowych z miękką uszczelką. Inne aspekty, które należy uwzględnić korzystając z kamperów i przyczep kampingowych, można znaleźć w specjalnym opracowaniu firmy GOK Regler und Armaturen GmbH & Co. KG. Broszura ta dostępna jest w języku polskim, angielskim lub niemieckim. Stanowiła ona podstawę do opracowania niniejszego artykułu.
wczytywanie wyników...
gazeo.pl to portal o instalacjach LPG. Znajdziesz tutaj informacje o tym, jaka instalacja gazowa w samochodzie jest najlepsza oraz które instalacje LPG można zamontować do aut z silnikami Diesla. Zamieszczamy najnowsze informacje o tendencjach cen LPG na świecie i w Polsce. Publikujemy praktyczne i rzetelne informacje dla wszystkich, dla których instalacje gazowe są codziennością. Dla nas instalacje gazowe to nie tylko praca - autogaz to nasza pasja.
