Badania samochodowych zbiorników LPG

Na nasze pytania odpowiedział rzecznik prasowy Transportowego Dozoru Technicznego (TDT), Antoni Mielniczuk, którego pewnie niektórzy z Was pamiętają z telewizyjnego magazynu motoryzacyjnego Auto prowadzonego wraz z Jerzym Iwaszkiewiczem.

fot. gazeo.plLegalizacja zbiorników LPG to popularne choć nie do końca prawidłowe określenie. W jej wyniku użytkownik otrzymuje protokół z badania i decyzję zezwalającą na eksploatację zbiornika LPG na kolejne 10 lat

gazeo.pl: Na co inspektor Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) zwraca uwagę przy legalizacji samochodowego zbiornika LPG?

Antoni Mielniczuk: Na wstępie pragnę zwrócić uwagę, że inspektorzy TDT nie "legalizują" samochodowych zbiorników LPG.

Warunki techniczne w zakresie projektowania, wytwarzania, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych, jakimi są zbiorniki LPG, określone są w rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia 20 października 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1465).

Zgodnie z wymaganiami w.w. rozporządzenia, w toku eksploatacji zbiorników LPG zamontowanych na stałe w pojazdach samochodowych, inspektor TDT przeprowadza badania okresowe i doraźne w.w. zbiorników wykonywane jako:

• rewizje wewnętrzne,
• próby ciśnieniowe,
• rewizje zewnętrzne,
• próby szczelności.

W przypadku pozytywnego wyniku badania, inspektor wystawia protokół z badania i decyzję zezwalającą na eksploatację zbiornika LPG.

fot. gazeo.plStanowisko do badań zbiorników LPG w firmie Czakram

W trakcie badań technicznych inspektorzy TDT szczególną uwagę zwracają na stan powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej zbiornika, w szczególności połączeń spawanych. Urządzenie nie powinno wykazywać trwałych odkształceń, uszkodzeń i nieszczelności.

Jakie są krytyczne uszkodzenia, które eliminują zbiornik LPG z dalszej eksploatacji?

Podstawą do wydania decyzji wstrzymującej eksploatację urządzenia technicznego, dyskwalifikującą zbiornik LPG są ślady uszkodzeń mechanicznych, wgnieceń, oddziaływania pożaru, deformacje powierzchni płaszcza, korozja wżerowa oraz otarcia pocieniające ściankę zbiornika. Powłoka antykorozyjna powinna obejmować całą powierzchnię zbiornika i nie nosić śladów uszkodzeń.

Czy zbiornik użytkowany pod samochodem jest z góry skazany na odrzucenie z uwagi na występującą korozję?

Zbiorniki, które są zamontowane pod podwoziem pojazdu (pod samochodem) w miejscu gdzie występują trudne warunki eksploatacji są szczególnie narażone na korozję.

Zgodnie z zaleceniami Regulaminu 67 EKG ONZ płaszcz zbiornika LPG powinien być wykonany ze stali zgodnej z normą europejską EN 10120. Dopuszczalne jest także stosowanie innych materiałów pod warunkiem, że zbiornik wykazuje niezmienione właściwości bezpieczeństwa, jak dla zbiorników wykonanych z materiałów zgodnych z normą EN 10120.

Materiały te nie są materiałami odpornymi na działanie korozji. W trakcie eksploatacji materiał zbiornika ulega systematycznej korozji w wyniku oddziaływania zanieczyszczeń wewnątrz zbiornika (np. siarka) i na zewnątrz zbiornika (warunki środowiskowe, sól).

Zbiorniki, w których w trakcie badań stwierdzono ogniska korozji (wewnętrzne i zewnętrzne) powinny zostać wymienione na nowe.

Czy użytkownik zbiornika, który jest zamontowany pod samochodem może sam uzupełniać braki w powłoce lakierniczej i jaki to ma wpływ na proces legalizacji?

Jak już wspomniałem nie dopuszcza się jakichkolwiek napraw zbiornika. Powłoka antykorozyjna (lakiernicza) powinna obejmować całą powierzchnię zbiornika i nie nosić śladów uszkodzeń.

W przypadku stwierdzenia podczas badania okresowego, że na zbiorniku dokonano naprawy powłoki lakierniczej, inspektor przeprowadza badanie z wynikiem negatywnym i wystawia decyzję wstrzymującą eksploatację zbiornika LPG.

Badaniu powinien zostać poddany zbiornik w stanie w jakim został wymontowany z pojazdu.

fot. gazeo.plBadanie grubości płaszcza zbiornika LPG

Czy TDT dopuszcza jeszcze zbiorniki LPG na okres krótszy niż 10 lat?

Zakres oraz terminy badań technicznych przeprowadzanych przez inspektorów TDT określone są w Załączniku do w.w. rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 20 października 2006 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 1465), z którego wynika, że na etapie eksploatacji zbiorniki LPG podlegają badaniom co 10 lat. Oznacza to, że wyprodukowane zbiorniki mają spełniać takie normy bezpieczeństwa, aby przez okres 10 lat mogły być bezpiecznie użytkowane w pojazdach samochodowych wykorzystujących w układzie napędowym skroplony gaz ropopochodny (LPG).

Dziesięcioletni okres eksploatacji przyznawany jest dla zbiorników nowych, wytworzonych, zbadanych i mających homologację zgodnie z wymaganiami Regulaminu 67 EKG ONZ.

TDT nie określa okresów eksploatacji zbiorników LPG krótszych niż 10 lat.

W dotychczasowej praktyce, kierując się obserwacją zbiorników LPG w trakcie eksploatacji, które zgodnie z przepisami prawa polskiego poddawane są badaniom okresowym oraz względami bezpieczeństwa, ustalony został maksymalny dopuszczalny czas eksploatacji zbiornika LPG wynoszący 20 lat. Po tym okresie zbiornik należy bezwzględnie złomować.

Jakie mogą być skutki eksploatacji zbiornika LPG w okresie dłuższym niż 10 lat (bez przeprowadzonej legalizacji)? Czy prawo przewiduje za to jakieś sankcje?

Zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 21 grudnia o dozorze technicznym (Dz.U. z 2015 r/ poz. 1125 z późn. zm.), kto dopuszcza do eksploatacji urządzenie techniczne bez otrzymania decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o dopuszczeniu urządzenia do eksploatacji podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Dziękuję za rozmowę.