Koncesja URE w obrocie LPG

Zgodnie z ustawą Prawo Energetyczne (tekst jednolity Dz. U. 89/2006 poz. 625 z późniejszymi zmianami, dostępny na stronie Urzędu Regulacji Energetyki), każdy przedsiębiorca chcący zajmować się sprzedażą hurtową lub detaliczną autogazu (oraz innymi paliwami), powinien uzyskać koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami, wydawaną przez Urząd Regulacji Energetyki. Wyjątek stanowią te podmioty gospodarcze (czyli spółki i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą), których obrót roczny nie przekracza 10 tys. euro. Tak niska kwota, będąca równowartością ok. pięciu pełnych zbiorników stacyjnych autogazu, zmusza w praktyce każdego do natychmiastowego wystąpienia o przyznanie koncesji.

Sprawę tę reguluje art. 32 ust. 1 ustawy Prawo Energetyczne:
Art. 32. 1. Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
„(...)
4) obrotu paliwami lub energią, z wyłączeniem:
a) obrotu paliwami stałymi, obrotu energią elektryczną za pomocą instalacji o napięciu poniżej 1 kV będącej własnością odbiorcy, obrotu paliwami gazowymi (np. CNG - przyp. red.), jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 100 tys. euro, obrotu gazem płynnym (w tym autogazem - przyp. red.), jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 10 tys. euro.”

Warunki uzyskania koncesji
Aby uzyskać koncesję, należy mieć siedzibę lub mieszkać na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Kolejnym warunkiem jest dysponowanie środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź udokumentowanie możliwości ich pozyskania.

Wnioskodawca musi także dysponować technicznymi możliwościami gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności (musi zatrudnić osoby o właściwych kwalifikacjach zawodowych, o których mowa w art. 54, potwierdzonych stosownym dokumentem, ważnym pięć lat) oraz należy uzyskać decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Składając wniosek o przyznanie koncesji, należy dołączyć dowód wniesienia opłaty skarbowej (w wysokości 616 zł). Opłatę trzeba wnieść z góry, a oryginał dowodu wpłaty dołączyć do wniosku.
URE ma 60 dni na rozpatrzenie wniosku, lecz w praktyce, gdy wniosek jest kompletny, trwa to 2-3 tygodnie.

Promesa koncesji
Zgodnie z art. 43 ust. 1, każdy, kto zamierza wykonywać działalność gospodarczą polegającą na „(…) obrocie paliwami, może ubiegać się o promesę koncesji, która stanowi przyrzeczenie udzielania koncesji.” Okres ważności promesy nie może być krótszy niż pół roku. Promesa może pomóc przedsiębiorcy w zgromadzeniu źródeł finansowania czy dokończenia inwestycji. Promesa nie daje jednak prawa do wykonywania działalności objętej koncesją.

Wniosek
Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:
1) oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy - również ich imiona i nazwiska;
2) określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja;
3) informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą;
4) określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności;
5) określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem;
6) numer w rejestrze przedsiębiorców (KRS) albo ewidencji działalności gospodarczej (REGON) oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP).

Opłaty
Opłata skarbowa za uzyskanie koncesji wynosi 616 zł, wydanie promesy pociąga za sobą wydatek 98 zł. Połowę tych kwot (odpowiednio 313 zł i 49 zł) należy zapłacić za przedłużenie koncesji (promesy) lub za rozszerzenie zakresu działalności. Podmiot, który otrzymał koncesję ponosi corocznie koszt tzw. opłaty koncesyjnej (określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja; Dz. U. nr 60, poz. 387, z późniejszymi zmianami). Jej wysokość określa iloczyn przychodów ze sprzedaży gazu (lub innych paliw płynnych) oraz współczynnika opłat (0,0004 dla paliw ciekłych). Opłata wynosi min. 200 zł, max. milion zł. Roczną opłatę koncesyjną opłaca się do 31 marca za rok poprzedni

Koncesja wydawana może być na okres od 10 do 50 lat, chyba że wnioskodawca pragnie uzyskać koncesję na czas krótszy. Okres obowiązywania wydawanych obecnie koncesji nie jest dłuższy niż do 2030 roku (ze względu na taki horyzont czasowy „Polityki energetycznej państwa”). Koncesja może zostać przedłużona na wniosek przedsiębiorcy. Warto pamiętać o tym, że okres obowiązywania koncesji można przedłużyć składając wniosek na 18 miesięcy przed dniem upływu ważności. Jeśli wniosek wpłynie po tym terminie, nie ma możliwości prawnej, aby tę koncesję przedłużyć. Wówczas przedsiębiorca musi wystąpić o nową koncesję. Praktyka wskazuje, że o terminie 18-miesięcznym mało kto pamięta. Na ogół firmy składają wnioski po terminie.

Odmowa przyznania koncesji
Koncesja na obrót gazem (paliwami płynnymi) nie może być wydana, jeżeli wnioskodawca:
1) znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji;
2) w ciągu ostatnich 3 lat miał cofniętą koncesję na działalność określoną ustawą z powodu niepodjęcia działalności określonej koncesją lub trwale zakończył jej prowadzenie (art. 58 ust. 250 Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej) lub którego w ciągu ostatnich 3 lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej; organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, gdy:
- przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 65, niezgodne ze stanem faktycznym;
- przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie;
- stwierdzone zostanie rażące naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę;
3) skazany został prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem
działalności gospodarczej określonej ustawą.

W zeszłym roku URE odmówił przyznania koncesji ledwie 16 podmiotom, na 788 udzielonych koncesji.

Każdy koncesjonariusz jest zobowiązany w warunkach koncesyjnych do pisemnego informowania Prezesa URE o każdej istotnej zmianie w koncesjonowanej działalności, np. o realizowanych inwestycjach związanych z ochroną środowiska, rozszerzaniu działalności bądź jej ograniczeniu (Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej, art. 49 w związku z art. 59). Może się zdarzyć, że przedsiębiorca przedstawił wymagane dokumenty do udzielenia koncesji, a po jej uzyskaniu prowadzi działalność diametralnie różną, np. wykonuje transport paliw, którego nie ujął we wniosku. Jeżeli nie informuje o tym URE, to Prezes URE w takich przypadkach nie ma wyjścia i musi nałożyć karę pieniężną, do 15 proc. przychodu z koncesjonowanej działalności.

Zmieniające się przepisy i najnowsze wykładnie prawa są nieodłącznym elementem prowadzenia działalności gospodarczej. Ich znajomość leży w interesie przedsiębiorcy. Aktualne i miarodajne informacje w zakresie koncesji znaleźć można na stronach URE.