Diagnostyka cewek zapłonowych

fot. gazeo.plPrawidłowy przebieg napięcia w uzwojeniu pierwotnym cewki zapłonowej. Po naładowaniu cewki (do napięcia około 200 V - najwyższy pik) i przerwaniu obwodu elektrycznego uzwojenia pierwotnego, w uzwojeniu wtórnym indukuje się napięcie nawet do 45 kV, powodujące przeskok iskry pomiędzy elektrodami świecy. W tym czasie napięcie w obwodzie pierwotnym spada do około 20 V. Faza ta kończy się charakterystycznym tętnieniem napięcia, po którym następuje kolejny cykl ładowania cewki i cała sekwencja trwająca 3,5 ms powtarza się

Oporność (rezystancja) uzwojeń

Podstawowa diagnostyka cewki zapłonowej polega na pomiarze oporności (rezystancji) uzwojeń: pierwotnego i wtórnego. Oporność uzwojenia pierwotnego cewki może wynosić od poniżej 1 Ω (w nowych samochodach) do kilku Ω (cewki starszego typu). Oporność uzwojenia wtórnego jest znacznie większa i powinna zawierać się w granicach od około 8 do 19 kΩ. Są to wartości, które należy traktować orientacyjnie, jednak duże od nich odstępstwo może być efektem np. zwarcia pomiędzy uzwojeniami. Jest to główna przyczyna okresowych kłopotów w działaniu układu zapłonowego. Objawiają się one „wypadaniem zapłonów”, co jest szczególnie odczuwalne w czasie pracy silnika pod obciążeniem.

Charakterystycznym objawem dla tego rodzaju uszkodzenia jest jego występowanie po nagrzaniu się cewki. Na zimnym silniku, np. w czasie jazdy na krótkim odcinku, usterka może się w ogóle nie pojawić.

Pomiary oscyloskopowe

Dużo więcej na temat stanu cewki zapłonowej może „powiedzieć” oscyloskop, który często jest integralną częścią testerów i diagnoskopów silnikowych. Pozwala on na zobrazowanie przebiegów napięć w uzwojeniach pierwotnym i wtórnym cewki. Na ich podstawie można diagnozować uszkodzenia cewki, które przez pomiar rezystancji nie są wykrywalne.

fot. BoschDo pomiaru przebiegu napięcia wtórnego w cewkach pojedynczych wykorzystuje się specjalną sondę, w którą wyposażony jest diagnoskop Bosch FSA

Uzwojenie pierwotne

W przebiegu napięcia w uzwojeniu pierwotnym cewki zapłonowej bardzo ważne jest tętnienie (drgania) napięcia po zakończeniu wyładowania na świecy. Jego brak może świadczyć o zwarciu pomiędzy uzwojeniami cewki. Może to być przyczyną nierównomiernej pracy jednostki napędowej

Uzwojenie wtórne

Sprawdzenie przebiegu wysokiego napięcia uzwojenia wtórnego jest wyjątkowo pomocne w diagnostyce cewki zapłonowej. Tego typu pomiar może być wykonywany za pomocą specjalnej sondy (pojemnościowej lub indukcyjnej), którą zakłada się na przewód zapłonowy.

Pewną trudność może sprawić pomiar napięcia wtórnego w cewkach indywidualnych, nakładanych bezpośrednio na świece. Wtedy nieoceniona jest specjalna sonda, którą przykłada się do obudowy cewki. Sonda daje możliwość wizualizacji przebiegu napięcia po stronie wtórnej. Na tej podstawie można rozpoznać zarówno przerwę, jak i zwarcie międzyzwojowe. Pomiary przebiegu napięcia po stronie wtórnej (napięcia zapłonowego) pozwalają na określenie jego wartości na poszczególnych cylindrach silnika.

Podsumowanie

Z uwagi na specyficzne własności paliw gazowych, wszelkie uszkodzenia elementów układów zapłonowych w silnikach zasilanych LPG czy CNG objawiają się znacznie wcześniej niż w przypadku zasilania benzyną. Z tego powodu warsztaty montażu i obsługi instalacji gazowych bardzo często muszą usuwać awarie pojawiające się w obrębie układu zapłonowego. W tym celu z powodzeniem można wykorzystywać oscyloskop, który jest bardzo przydatnym narzędziem pozwalającym na zobrazowanie szybkozmiennych parametrów. Pozwala to ocenić prawidłowość ich przebiegu, a tym samym zlokalizować usterkę, która często nie jest możliwa do wykrycia w żaden inny sposób.