Co to jest LPG

fot. gazeo.pl

LPG (skrót od ang. Liquefied Petroleum Gas) - płynny gaz ropopochodny, będący skroploną mieszaniną dwóch węglowodorów: propanu (o symbolu C₃H₈) i butanu (C₄H₁₀), w różnych proporcjach. Ze względu na taki skład przyjęła się zwyczajowa nazwa propan-butan. Uzyskiwany jest jako produkt uboczny w procesie rafinacji ropy naftowej (stanowi około 2% masy przerobionego surowca), można go pozyskiwać również ze złóż gazu ziemnego (niewielkie ilości, zwłaszcza na początku uruchamiania nowego odwiertu).

Jest z natury bezbarwny i bezwonny, dlatego ze względów bezpieczeństwa zostaje sztucznie nawaniany. Spala się w sposób relatywnie czysty, bez dymu i popiołów. Znajduje zastosowanie jako gaz opałowy (propan-butan), czynnik chłodzący w lodówkach i zamrażarkach oraz propelent w aerozolach (ze względu na mniejszą szkodliwość dla warstwy ozonowej). Jako płynny gaz znajduje zastosowanie m. in. do zasilania silników spalinowych.

Wyprodukowano go po raz pierwszy już w roku 1910, a pierwsze komercyjne użycie datuje się dwa lata później. Przez długi czas uznawano go za odpad i wypalano bezproduktywnie.

LPG spręża się i magazynuje w postaci ciekłej przede wszystkim dla łatwiejszego przechowywania i transportowania. Ponieważ nie traci ani nie zmienia swoich właściwości z upływem czasu, tzn. nie wietrzeje, nie zmienia stanu skupienia itd., może być długotrwale składowany bez utraty jakości i wydajności. Jedna jednostka płynnego gazu zawiera tyle samo energii, co 270 jednostek LPG w postaci gazowej (w temperaturze pokojowej). Wartość oktanowa autogazu jest korzystniejsza w porównaniu z benzyną i olejem napędowym i wynosi, w zależności od proporcji propanu i butanu, od 90 do 110 oktanów. Energetyczna wydajność LPG jest jednak niższa niż w przypadku tradycyjnych paliw ze względu na mniejszą zawartość energii w jednostce objętości (choć w jednostce masy jest ona wyższa). Prowadzi to do zwiększonego o 10-20%, w porównaniu z benzyną, spalania, jednak cena oscylująca w okolicach 50% wartości benzyny rekompensuje z nawiązką zwiększone zapotrzebowanie.

Plusem jest także fakt, że LPG jest z natury gazem i nie potrzeba„rozpylać” go w cylindrach tak, jak benzyny, przez co spala się wydajniej i bezpieczniej dla silnika, nawet gdy ten jest zimny.

W porównaniu z olejem napędowym:

90% mniej cząstek stałych
90% mniej tlenków azotu
70% mniejszy potencjał ozonotwórczy
60% mniej dwutlenku węgla

LPG nie zanieczyszcza też źródeł podziemnych, ponieważ jest nierozpuszczalny w wodzie.

Gaz LPG jest paliwem bezołowiowym, co może powodować w samochodach nieprzystosowanych do spalania benzyny bezołowiowej przyspieszone zużycie zaworów i gniazd zaworowych. Dotyczy to wyłącznie starszych aut z silnikami gaźnikowymi, których liczba co rok spada.

Pierwsze silniki spalinowe o zapłonie iskrowym i napędzane gazem skonstruowano już w połowie XIX w. W roku 1860. Belg Etienne Lenoir zbudował jednostkę zasilaną gazem węglowym. Zasadę jej działania udoskonalił później w teorii Francuz Alphonse Beau de Rochas, co z kolei w praktyce opracował niemiecki inżynier Nikolaus August Otto, tworząc silnik czterosuwowy. LPG napędza silniki o zapłonie iskrowym już od lat 40. ubiegłego wieku, kiedy to zasilane w ten sposób pojazdy pojawiły się we Włoszech. Z początku używano go przede wszystkim w ciężkich samochodach ciężarowych i wózkach widłowych. W latach 70. pewną liczbę silników zasilanych wyłącznie LPG wyprodukowała Toyota.

Dziś to paliwo jest stosowane na szeroką skalę w wielu krajach, m. in. Australii, Indiach, Hongkongu, Holandii, Niemczech, Włoszech, Armenii i oczywiście w Polsce. Kilku producentów aut wytwarza nawet modele z seryjnym systemem bi-fuel, przystosowane do spalania benzyny lub LPG. W grupie tej znajdują się General Motors, Fiat czy koncern PSA. Australijski oddział Forda, ze względu na powszechność LPG na antypodach, wytwarza samochody napędzane wyłącznie autogazem. Jako alternatywa dla oleju napędowego, LPG jest wykorzystywane na razie głównie w pojazdach użytkowych, gdzie ma większą szansę na amortyzację kosztów konwersji.
Zaletą LPG, oprócz przyjazności dla środowiska i kieszeni kierowcy, jest także bezpieczeństwo stosowania. Zbiorniki z tym gazem są napełniane w 80%, co pozostawia rezerwową przestrzeń dla rozszerzającego się pod wpływem temperatury paliwa. Szereg zabezpieczeń w instalacji i osprzęcie zbiornika zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa instalacji LPG.