Historia LPG - trudne początki

Stany Zjednoczone

Pierwsze wzmianki o skropleniu mieszaniny propanu i butanu oraz jego przechowywaniu w takiej postaci pochodzą z 1910 r. W tym właśnie okresie Walter Snelling, badając właściwości benzyny oddzielił składniki ciekłe od gazowych, odkrywając istnienie propanu. W 1912 r. uruchomił pierwszą, domową instalację propanową, a rok później otrzymał patent dotyczący przemysłowej produkcji propanu.

fot. explorepahistory.comFrank Philips

W tym samym roku patent odkupił Frank Philips, założyciel koncernu ConocoPhilips. Nie spowodowało to jednak znaczącego wzrostu znaczenia tego paliwa.

Pierwsze informacje o wykorzystaniu LPG pochodzą dopiero z 1918 r., kiedy gaz ten zastosowano jako paliwo do lamp lutowniczych i cięcia metali.

Komercyjną produkcję LPG rozpoczęto w latach 20. ubiegłego wieku. W 1922 r. sprzedaż tego paliwa w USA wyniosła 223 tys. galonów LPG, w 3 lata później było to już 400 tys. galonów.

W roku 1928 po raz pierwszy zastosowano napęd z wykorzystaniem LPG w ciężarówce, powstała także pierwsza zasilana LPG lodówka. W roku 1929 sprzedaż LPG wynosiła już 10 mln galonów.

Na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles w 1932 r. LPG było używane do gotowania oraz do podgrzewania wody użytkowej. Rozwój przemysłu w USA spowodował dalszy wzrost sprzedaży LPG do 56 mln galonów w 1934 r.

Dużą konsumpcję LPG zapewniały sterowce kursujące pomiędzy Europą a Stanami Zjednoczonymi. Najnowszej generacji statki powietrzne serii Zeppelin były napędzane silnikami zasilanymi gazem Blaua (od nazwiska wynalazcy Hermana Blaua), który jest bardzo podobny do jednego ze składników LPG - butanu. Użycie do napędu silników gazu, którego masa była podobna do powietrza, nie powodowało zmiany masy sterowca w miarę zużywania paliwa, tak jak w przypadku użycia paliw ciekłych. Nie zachodziła więc konieczność wypuszczania gazu nośnego. Jednak tragiczny wypadek sterowca Hindenburg w 1937 r. przekreślił takie zastosowanie gazu.

fot. commons.wikimedia.orgWypadek sterowca Hindenburg (na zdjęciu Graf Zeppelin) przekreślił rozwój sterowców, a wraz z nim także gazowych silników napędowych. Przyczynił się jednak do wzrostu znaczenia LPG

Paradoksalnie jednak wypadek, który wyeliminował sterowce z ruchu lotniczego przyczynił się do rozwoju rynku LPG, ponieważ w portach lotniczych pozostało wiele, w tej sytuacji niepotrzebnych, butli z gazem.

Tak było także w Rio de Janeiro. Pozostało tam 6000 butli z paliwem do sterowców. Austriacki przedsiębiorca Ernesto Igel kupił jego zapasy i zaczął promować na ulicach Rio de Janeiro zastosowanie tego nośnika energii do gotowania. Dało to początek brazylijskiej firmie Ultragaz.

W 1939 r. firma dysponowała trzema ciężarówkami i miała 166 klientów. 11 lat później, w 1950 r., klientów było już 70 tys., a obecnie Ultragaz jest jednym z największych operatorów gazu płynnego na świecie.

fot. amhistory.si.eduPierwsze autobusy zasilane LPG dostarczono do firmy Chicago Transit Authority w latach 1950-1951

Wraz z końcem II wojny światowej i związanym z tym wzrostem produkcji przemysłowej sprzedaż LPG w USA osiągnęła poziom 1 mld galonów. W tym czasie blisko 62% gospodarstw domowych w USA było wyposażonych w instalacje LPG. W dwa lata po wojnie zbudowano pierwszy tankowiec do przewozu gazu płynnego.

W 1950 r. Chicago Transit Authority, operator komunikacji miejskiej w tym mieście zamówił 1000 autobusów zasilanych gazem płynnym. W tym samym czasie w Milwaukee konwertowano do zasilania LPG 270 taksówek. W 1958 r. sprzedaż LPG w Stanach Zjednoczonych osiągnęła poziom 7 mld galonów, a 7 lat później w 1965 r. Chevrolet wprowadził 4 nowe, zasilane gazem płynnym silniki do samochodów ciężarowych.

Pierwsze międzynarodowe kontrakty handlowe na LPG były zawierane dopiero w latach 50. ubiegłego wieku. Jeszcze w latach 60. handel LPG, który transportowano drogą morską wynosił poniżej 1 mln t, 20 lat później sprzedawano w ten sposób 17 krotnie więcej tego paliwa (17 mln t). W 2000 r. sprzedaż gazu transportowanego tą drogą wyniosła już 48 mln t.

Europa

LPG trafiło do Europy ze Stanów Zjednoczonych. Firma Shell wprowadziła gaz płynny do sprzedaży we Francji w połowie 1930 r. Był to gaz butlowy pochodzący z rafinerii na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. W 1938 r. włoska firma Liquigas zbudowała w okolicach Wenecji pierwszy zakład, który napełniał butle gazem płynnym. Dalszy rozwój przerwał jednak wybuch II wojny światowej.