fot. gazeo.pl Jednym z efektów wojny będzie przyspieszenie upowszechnienia odnawialnych i syntetycznych paliw gazowych jako alternatywy dla rosyjskich węglowodorów. Założenie takie znalazło się w Komunikacie Komisji Europejskiej REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie, a polski rząd wprost mówi o zamiarze derusyfikacji dostaw energii. Branża gazu płynnego największych szans w realizacji długofalowych celów zarówno w dziedzinie dekarbonizacji, jak i niezależności energetycznej Europy upatruje w dwóch paliwach - biopropanie oraz dimetyloeterze.
fot. POGPWśród technologicznych liderów rynku mamy jednak i polski akcent, spółkę Ekobenz Sp. z o.o. - przy czym jak dotąd cała jej produkcja jest sprzedawana za granicę. Ekobenz wykorzystuje proces fermentacji alkoholowej odpadów roślinnych do wytwarzania biobenzyny, którego produktem ubocznym jest w pełni odnawialny bioLPGŚcieżka rozwoju biometanu jest już w Europie szeroko otwarta - czego dowodzą zarówno zaprezentowany w grudniu przez Komisję Europejską pakiet gazowy, dyrektywa RED, jak i komunikat REPower EU. Biopropan - lub bioLPG - na razie pozostaje w jego cieniu. Niesłusznie.
Branża gazu płynnego już 4 lata temu podjęła zobowiązanie całkowitego odejścia od paliw kopalnych do 2050 r. Naturalną pierwszą odpowiedzią na to wyzwanie stał się bioLPG, którego kluczową zaletą jest brak konieczności modernizacji istniejącej infrastruktury logistycznej. BioLPG jest efektywnym rozwiązaniem dekarbonizacji w sektorach gospodarki takich, jak transport czy ogrzewanie – zarówno w segmencie mieszkalnym, jak i w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) - szczególnie poza zasięgiem sieci gazowniczej, w tym na obszarach wiejskich.
Inaczej, niż biometan, biopropan nie będzie blendowany z gazem ziemnym - ze względu na tożsame właściwości fizykochemiczne, jego dystrybucja w pełni wykorzystuje istniejący, wyjątkowo rozbudowany w przypadku Polski, łańcuch logistyczny tworzony dla potrzeb gazu płynnego LPG. Równocześnie, zastąpienie LPG odnawialnym odpowiednikiem przynosi zmniejszenie emisji CO2 o 80%.
Biopropan dostępny jest na rynku europejskim od 2018 r. w niewielkich, ale rosnących ilościach. Europa zapewnia obecnie 90% światowej podaży bioLPG - w większości zużywany jest on w Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej. W roku 2018 zużycie biopropanu jako paliwa samoistnego wyniosło 100 tys. ton, a drugie tyle wykorzystane zostało jako surowiec: kropla w morzu potrzeb zważywszy, że aktualnie wielkość tylko polskiego rynku gazu płynnego LPG przekracza 2,5 mln ton rocznie. Jednak średnioroczne tempo wzrostu rynku oceniane jest na około 45-47%, a całkowita wartość rynku ma w 2025 r. przekroczyć 1 mld USD.
Wśród pionierów produkcji bioLPG są włoski ENI, skandynawskie Neste oraz Preem, hiszpański Repsol oraz francuskie Total i Global Bioenergies - w 2021 r. ENI jako pierwszy operator zmodernizował w 2014 r. swoją rafinerię w Wenecji, aby dostosować ją do wykorzystania surowców odnawialnych. Neste w 2015 r. zbudował w Rotterdamie pionierską rafinerię zaprojektowaną z założeniem wytwarzania bioLPG. W 2020 r. Preem rozpoczął przebudowę rafinerii w Lysekil, a Repsol w 2022 r. - w Kartagenie budowę swojej pierwszej rafinerii, która będzie dostarczać gaz płynny pochodzenia odnawialnego. Wszystkie powyższe zakłady wytwarzają bioLPG z tłuszczów roślinnych, w skojarzeniu z produkcją oleju napędowego (HVO) lub estrów (HEFA).
Podażową barierą rozwoju bioLPG jest fakt, że jest on wytwarzany wyłącznie jako produkt uboczny produkcji paliw płynnych. Według analiz branżowych, do 2030 podaż bioLPG w skojarzeniu z HVO/HEFA sięgnie 2,6 mln ton - około 15% oczekiwanej wielkości popytu w Europie.
W tej sytuacji na odpowiedź na wyzwanie zrealizowania celu zastąpienia kopalnego LPG wyrasta dimetyloeter (eter dimetylowy, DME), stosowany od dekad jako chłodziwo oraz gaz nośny w aerozolach. Może być produkowany z różnych surowców - począwszy od węglowodorów kopalnych, przez odpady przemysłu papierniczego i tartacznego, produkty uboczne z przemysłu spożywczego i odpady komunalne. Inaczej, niż LPG, który zawsze powstaje jako produkt równoległy, DME może być docelowym, samoistnym produktem procesu technologicznego. Dlatego coraz powszechniej jest rozpatrywany jako atrakcyjne paliwo syntetyczne.
fot. POGPSchemat produkcji DME (eteru dimetylowego)Obecnie dimetyloeter jest produkowany obecnie z metanolu - także odnawialnego, powstającego w drodze fermentacji biomasy. Metanol jest surowcem bardzo rozpowszechnionym - całkowite globalne zdolności produkcyjne wynoszą ok. 110 mln ton rocznie, przy czym <10% tej wielkości przetwarzane jest na dimetyloeter. Światowa produkcja metanolu nadal rośnie - szacuje się, że do 2030 r. uśrednione tempo wzrostu rynku sięgnie ok. 4,5-5%. Więcej o DME piszemy w najnowszym Raporcie Rocznym Polskiej Organizacji Gazu Płynnego.
Obok dostępności surowca, atrakcyjność DME bierze się z jego podobieństwa do propanu. Może być mieszany z propanem w proporcjach 1:4 bez żadnych negatywnych skutków dla istniejących kotłów i silników spalinowych. Testy prowadzone przez Volvo dowiodły możliwości jego wykorzystania także jako paliwa samoistnego w silnikach wysokoprężnych, które jednak wymagają w tym przypadku niewielkiej modyfikacji.
O skali zainteresowania paliwem mówią działania liderów rynku gazu płynnego. SHV Energy oraz UGI International w 2021 r. utworzyły spółkę Dimeta, której celem jest rozwój produkcji i wprowadzenia na rynek odnawialnego DME. Już w 2024 r. na rynku europejskim pojawi się dimetyloeter produkowany z odpadów komunalnych, a teoretyczne możliwości wytwórcze szacowane są na ponad 2 mld ton rocznie, czyli z nawiązką wystarczałyby na pokrycie globalnego popytu.
Przyszłość rynku jest jednak silnie uzależniona od projektowanych regulacji europejskich - jeśli Unia Europejska będzie konsekwentnie stawiać na upowszechnienie biopaliw, możemy oczekiwać pojawienia się na rynku tanich, odnawialnych zamienników LPG. Potencjalny zakaz sprzedaży w Europie samochodów z napędem spalinowym lub wykorzystywania kotłów grzewczych w ciepłownictwie rozwój tej technologii prawdopodobnie będzie hamować.
wczytywanie wyników...
gazeo.pl to portal o instalacjach LPG. Znajdziesz tutaj informacje o tym, jaka instalacja gazowa w samochodzie jest najlepsza oraz które instalacje LPG można zamontować do aut z silnikami Diesla. Zamieszczamy najnowsze informacje o tendencjach cen LPG na świecie i w Polsce. Publikujemy praktyczne i rzetelne informacje dla wszystkich, dla których instalacje gazowe są codziennością. Dla nas instalacje gazowe to nie tylko praca - autogaz to nasza pasja.
