Bezpieczeństwo w Orlen Gaz

Większość sprzedaży LPG w Orlen Gaz stanowi autogaz choć firma kompleksowo wykonuje również instalacje przydomowe i przemysłowe na gaz płynny.

gazeo.plĆwiczenia manewrowe w Orlen Gaz

Logistyka i transport gazu płynnego wymagają sieci rozlewni i terminali na terenie kraju. Jednym z takich obiektów jest Rozlewnia Gazu Płynnego w Płocku, w której 25 marca 2010 r. odbyły się ćwiczenia manewrowe sprawdzające przygotowanie do likwidacji szkód związanych z awarią na terenie zakładu.

Rozlewnia z uwagi na wielkość należy do grupy obiektów stwarzających duże ryzyko powstania awarii przemysłowej. Możliwości magazynowe zakładu po modernizacji, którą wykonano w 2007 r. zwiększyły się trzykrotnie. Łącznie używanych jest 5 zbiorników (2 o pojemnościach po 200 m³ i 3 mniejsze - 54 m³ każdy). Łącznie w rozlewni można zmagazynować 562 m³ LPG. Stanowi to pojemność ponad 11 naczep cystern o pojemności 50 m³ (największe cysterny poruszające się po naszych drogach) lub blisko 58 stacji tankowania LPG (typowe, naziemne zbiorniki montowane w zestawach po dwa) mają łączną pojemność 9,7 m³.

gazeo.plJedną z pierwszych czynności strażaków na miejscu akcji było ustawienie kurtyn wodnych

Jak widać pojemności magazynowe są dość znaczne co w przypadku awarii stwarza zagrożenie znacznie wykraczające poza teren firmy. Wymaga to opracowania specjalnych procedur bezpieczeństwa. Są one tworzone przez specjalne działy w zakładzie (Wewnętrzny Plan Operacyjno-Ratowniczy) oraz w Państwowej Straży Pożarnej (Zewnętrzny Plan Operacyjno-Ratowniczy).

Konieczność powstania takich opracowań wynika z ustawy „Prawo o ochronie środowiska”. Ten sam akt prawny zakłada również konieczność sprawdzania założeń tych planów, które są weryfikowane w czasie ćwiczeń. Organizuje raz na trzy lata zgodnie z wymaganiami w.w. ustawy. Ćwiczenia w takim zakresie odbyły się w Rozlewni Gazu Płynnego w Płocku po raz pierwszy od czasu jej modernizacji.

Zorganizowano je w ramach Systemu Bezpieczeństwa oraz postanowień ustawy „Prawo o ochronie środowiska” przez Orlen Gaz oraz Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie i Komendę Miejską PSP w Płocku. W ćwiczeniach udział wzięły również jednostki PSP z pobliskich powiatów: Gostynina, Płońska i Sierpca oraz Zakładowa Straż Pożarna PKN Orlen i Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych (PERN).

Scenariusz ćwiczeń zakładał rozszczelnienie połączenia kołnierzowego na rurociągu ze zbiornika magazynowego do terminalu napełniającego cysterny drogowe co spowodowało wyciek gazu. Niezadziałanie systemu eksplozymetrycznego, mającego na celu wykrycie i zaalarmowanie o niebezpiecznych stężeniach gazu spowodowało utworzenie chmury odparowanego gazu, która zgodnie z kierunkiem wiatru zaczęła się przemieszczać w kierunku rampy, gdzie odbywał się rozładunek pustych butli 11 kg przeznaczonych do napełnienia.

Orlen GazPracownicy rozlewni wynoszą z zagrożnego rejonu poszkodowanych

W wyniku prowadzonych prac przeładunkowych doszło do zaiskrzenia, które zainicjowało miejscowy wybuch odparowanej mieszaniny propanu i butanu. W wyniku wybuchu uszkodzeniu uległa wiata nad rampą co spowodowało obrażenia u 4 pracowników oraz uszkodzenie dwóch kolejnych rurociągów. Dwóch poszkodowanych zostało ewakuowanych przez swoich kolegów - pracowników rozlewni. Dwóch nie udało się zlokalizować, ponieważ z uwagi na duże stężenie gazu i możliwość wystąpienia kolejnego miejscowego zapłonu wycofano się z zagrożonego rejonu. Zawiadomiono straż pożarną. Dopiero strażacy wyposażeni w aparaty oddechowe wyprowadzili 2 kolejnych poszkodowanych.

gazeo.plSamochód Zakładowej Straży Pożarnej Orlen

Jako pierwsze, po około 5 min. od zaalarmowania na miejsce akcji dotarły 4 samochody Jednostki Ratowniczo Gaśniczej nr 1 oddalonej około 3 km od rozlewni oraz 2 samochody zakładowej straży pożarnej PKN Orlen.

Pierwszy rzut środków gaśniczych i wody zapewniły zapasy zgromadzone w samochodach straży pożarnej. Równocześnie uruchomiono sieć hydrantową stanowiącą zaopatrzenie wodne dla całej akcji. Wykorzystano sieć rozlewni oraz pobliskich zakładów.

Jednym z zadań takich ćwiczeń jest właśnie sprawdzenie możliwości podawania wody, sprawdzenie wydajności sieci hydrantowej i zbiorników w samochodach gaśniczych. W ciągu kilku minut wykorzystuje się maksymalną wydajność dostępnych urządzeń, sprawdzając parametry sieci hydrantowej. Jest to bardzo ważne w trakcie prowadzenia rzeczywistej akcji ratowniczo-gaśniczej. Zgromadzony na miejscu sprzęt był w stanie podać do 22 tys. l (22 m³ = 22 t) środków gaśniczych w ciągu minuty.

gazeo.plWejscie w rejon zagrożony wymagało użycia aparatów oddechowych

Jest to dość duża ilość, jednak jak podkreślali przedstawiciele PSP są obiekty, które wymagają zaopatrzenia wodnego, zapewniającego wydajność na poziomie nawet 70 tys. l (70 m³ = 70 t)/min.

W czasie ćwiczeń ze względu na koszty nie podaje się środków gaśniczych w ilości niezbędnej w rzeczywistych warunkach. W trakcie pozorowanej akcji ratowniczej zużyto poniżej 800 tys. l (800 m³ = 800 t) wody. W czasie rzeczywistej akcji podawane są znacznie większe ilości wody, wynikające z w.w. wydajności. Trudno jednak ocenić jej ilość, ponieważ zależy to od bardzo wielu czynników.

Całość akcji ratowniczej koordynowały dwa sztaby - taktyczny, na miejscu, w rozlewni oraz strategiczny w siedzibie Orlen Gaz. Sztab taktyczny zajmował się bieżącą koordynacją prowadzonej akcji, natomiast sztab strategiczny zajmował kierowaniem działań w szerszym ujęciu, tzn. zabezpieczeniem sił i środków w razie niekorzystnego rozwoju sytuacji, organizowaniem objazdów, pilotowaniem służb ratowniczych do rejonu prowadzenia akcji, ewakuacją mieszkańców i pracowników okolicznych zakładów, zabezpieczeniem odpowiednich sił medycznych w razie zwiększenia ilości rannych.

gazeo.plSztab taktyczny znajdował się w samochodzie dowodzenia na Fiacie Ducato

W ćwiczeniach brały udział jednostki: Komendy Miejskiej PSP w Płocku (w sumie 9 pojazdów) oraz komendy z 3 sąsiednich powiatów: Gostynin, Sierpc i Płońsk (po jednym samochodzie). Ponadto w prowadzonej akcji udział wzięły 2 samochody z Zakładowej Straży Pożarnej PKN Orlen i 1 samochód Zakładowej Straży Pożarnej PERN. Siły te stanowiły pierwszy rzut, w stan alarmu postawiono również siły drugiego rzutu gotowe do użycia w razie potrzeby.

W ćwiczeniach czynny udział wzięło około 60 strażaków. Oprócz tego miejsce prowadzenia akcji obserwowali przedstawiciele straży. Ich uwagi są później uwzględniane we wnioskach po ćwiczeniach i pozwalają na doskonalenie pewnych elementów wyszkolenia i prowadzenia działań. Dodatkową obsadę ćwiczeń stanowiło około 20 strażaków w sztabie strategicznym w siedzibie Orlen Gaz.

gazeo.plPodsumowanie ćwiczeń manewrowych w Rozlewni Gazu Płynnego Orlen Gaz w Płocku

Założony scenariusz wypadków na terenie rozlewni był zbiegiem wielu niekorzystnych okoliczności, czego nie można oczywiście wykluczyć w rzeczywistych warunkach. Biorąc jednak pod uwagę liczbę poważnych awarii w tego typu obiektach należy pozytywnie ocenić procedury działania i prewencji oraz rozwiązania techniczne zapewniające odpowiedni poziom bezpieczeństwa w zakładach stwarzających duże ryzyko powstania awarii przemysłowej. Wszystkie rozwiązania techniczno-organizacyjne mające na celu ograniczenie możliwości wystąpienia właśnie zbiegu niekorzystnych okoliczności działają poprawnie co dobrze świadczy o krajowych przepisach w tym zakresie i systemach ich kontrolowania.

Miejmy nadzieję, że pozytywnie zweryfikowane plany operacyjno-ratownicze oraz umiejętności strażaków będą podlegały dalszym ocenom tylko w wyniku prowadzonych w cyklu trzyletnim ćwiczeń.